Kenevir bitkisi tarımı hakkında
Kenevir, Cannabaceae familyasına ilişkin, tek senelik nebat cinsidir. Insaniyet tarihinin en külüstür bitkisel ham madde kaynağı olan, saplarında tespit edilen lifler iplik, dokuma ve kumaş yapımında, hamurlu bölümü ise kâğıt yapımında sarfedilen tek nebat türüdür. Anavatanı Orta Asya'dır. Ilıman ve Tropik bölgelerde yetişir ve kültürü yapılır. Tür; sert, çalımsı, beden içi boş, palmat yapraklı, dioik ve tek yıllıktır. Lifleri metanetli ve epey uzundur. Liflerde lignin maddesi biriktiğinde esneklik özelliği azalır. Cinsin lifleri, kaba dokumacılıkta (çuval, halat çanta, şebeke yapımı gibi) kullanılır. Yapraklarının tıpta ve kozmetikte kullanımları vardır. Tohumu ise epey ihtiyar olması yönünden yakıt ve epey besleyici olması yönünden de besin olarak kullanılmaktadır. Sabun yapımı ve boya yapımında da tohumlarından yararlanılır. Tohumları kuşların en sevdiği gıdalardan biridir.
Cinsin yağ ve lif eldesinde sarfedilen türü Cannabis sativadır. Esrar eldesinde sarfedilen türü ise, Cannabis indicadır. Kenevirin esrar yapımında kullanılanı, dişi eşeyli bitkidir ve yetiştirilmesi için Tarım Bakanlığından destur alınması gerekmektedir. Erkek nebat esrar elde etmede kullanılmazken, yetiştirmek için destur ihtiyaç duyulan olup bulunmadığı kanunda tam anlamıyla belirtilmemiştir. Kenevir Türkiye'de yetiştiği yerler: Kastamonu-Samsun-Kocaeli-Adana-Amasya-Kayseri-Sivas-İzmir-Kütahya-Antakya(Yasadışı olarak). Mutedil iklimlerde yetiştirilen, temmuz-ağustos aylarında nefes yeşilimsi renkli çiçekler açan, kültürü uygulanan ve yabani şeklinde de yol kenarlarında, ekilmemiş alanlarda rastlanan, 50 cm-3 m boylarında, tek yıllık, iki hanecikli ve otsu tek bitki. Esrar otu şeklinde de bilinir. Gövdeleri dik ve içi boş olup üzerleri dikenimsi tüylerden kaynaklı pürtüklüdür.
Kenevir önceden ardından ülkemizde yetiştirilen ve muhtelif şekillerde kendisinden faydalanılan tek kültür bitkisidir. Kenevir saplarından lif elde ettikleri tek nebat olup, lifleri pamuk ve keten liflerine kıyasla henüz dayanıklı, ama henüz kabadır. Bu liflerden kınnap,sicim ,halat, branda bezleri,çuval, torba, çanta, kese yapılır. Kenevir tohumları %30-38 yağ, %25 kadar protein ayrı olarak lesitin ve K vitamini ihtiva eder. Tohumları şekerlemelerde kullanılır. Kavrularak çerezi yapılır. İyi tek kuş yemidir. Ayrı olarak yağı arap sabunu yapımında, vernik, ihtiyar boya ve cila imalında kullanılır. Yağı eksiltildikten ardından geriye kalan küspesi iyi tek hayvan yemidir. Sapları kağıt sanayisinin ham maddesi olup iyi tür kağıt yapılmaktadır. Saplar bu arada iyi tek yakacak ham maddesidir. Kalorisi taş kömürünün yarısı kadardır. İstenmeyen istikameti ise ehemmiyetli tek bağımlılık yapıcı madde olan esrar elde edilmesidir. Devletin yasaklamasına ve kontrolüne karşın illegal yöntemlerle esrar elde edilmekte ve ticareti yapılmaktadır.
Dünya ve Ülkemizde Kenevir Üretimi
Kenevir önceden lif nebatları arsında ehemmiyetli tek yere sahipken 2. Dünya savaşından ardından ekiliş alanlarında ehemmiyetli tek düşüş olmuştur. Sentetik liflerin kullanılmaya başlanmasıyla kenevir külüstür ehemmiyetini yitirmiştir. Ayrı olarak esrar elde edilmeside ekimi sınırlamış ve muayene altına almıştır. Ayrıca jüt, manila, ve sisal kendirininde ehemmiyetli rolü olmuştur.
En ehemmiyetli yapımcı ülkeleri; Rusya, Çin, Hindistan, Romanya, Macaristan, İtalya ve İspanya’dır. Türkiye’de ise kenevir önceden ardından belirli bölgelerde ekimi yapılmaktadır.
Başlıca Imalat Bölgelerimiz:
1-Kastamonu (Taşköprü) -Zonguldak Bölgesi: Türkiye’nin en kesif kenevir ekim bölgesidir. Bu alanda genellikle lif tarzı kenevir yetiştirilir.
2-İzmir (Tire-Ödemiş), Burdur Bölgesi: Türkiye’de en fazla tohum üretimi bu alanda yapılır.
3-Samsun-Ordu-(Fatsa-Ünye) Bölgesiu alanda hem tohum hatta lif üretimi yapılır.
4-Şanlıurfa (Suruç-Birecik), Malatya Bölgesiu alanda hem tohum hatta lif üretimi yapılır.
5-Amasya (Merzifon-Gümüşhacıköy), Çorum ve Yozgat Bölgesiurada da hem tohum hatta lif üretimi yapılır.
